Afzien van handhaving PAS-melders: onder welke voorwaarden?

Uitspraken over wel of niet handhaven

In 3 zaken had de Coöperatie Mobilisation for the Environment de provincies Utrecht en Overijssel gevraagd om handhavend op te treden tegen PAS-melders. Het gaat om een biocentrale in Balkbrug, een melkveehouderij in Kampen en een vleesverwerker in IJsselstein.

In al deze zaken hebben de provincies besloten om niet te handhaven. Die besluiten zijn naar het oordeel van de Raad van State echter onvoldoende gemotiveerd. De provincies stelden dat er sprake is van een verwaarloosbare toename van stikstofdepositie en dat de ecologische effecten zeer gering zijn, maar heeft deze stellingen niet nader onderbouwd. Daardoor vindt de Raad van State dat de natuurbelangen niet voldoende in de besluitvorming zijn betrokken.

5 redenen om niet te handhaven

Dat betekent dat er nieuwe besluiten moeten komen. De Raad van State geeft in de uitspraken 5 redenen waarom er sprake kan zijn van bijzondere omstandigheden om niet te handhaven:

1. De individuele belangen van PAS-melders.
2. De rechtszekerheid die PAS-melders mochten ontlenen aan het PAS-regime.
3. De verschillende uitlatingen van de overheid over dat PAS-melders zullen worden gelegaliseerd.
4. Het legalisatieprogramma dat ervan uitgaat dat medio 2025 alle PAS-melders een natuurvergunning kunnen aanvragen.
5. Het feit dat het legalisatieprogramma in uitvoering is en dat bedrijven daarin al mogelijke stappen hebben ondernomen.

Deze redenen kunnen voor de provincies tot medio 2025 aanleiding zijn om in een concreet geval niet te handhaven als dat voor een PAS-melder onevenredig uitpakt.

Daadwerkelijk afzien van handhaving?

Of provincies daadwerkelijk kunnen afzien van handhaving vergt nog wel een nadere beoordeling. De provincies moeten nagaan of er een redelijk evenwicht is tussen aan de ene kant het bedrijfsbelang van de PAS-melders en aan de andere kant het natuurbelang. Daarvoor moet de provincie per geval bekijken wat tot medio 2025 de gevolgen zijn voor de natuur als ervoor wordt gekozen om niet te handhaven.

Bij die belangenafweging kunnen provincies ook natuurmaatregelen treffen, denk aan het Overijsselse bemestingsverbod op verpachte landbouwgrond door de provincie. Kiezen provincies ervoor een dergelijke maatregel in te zetten? Dan moet die betreffende maatregel ook doorlopen tot medio 2025. In ieder geval totdat de betreffende PAS-melder een natuurvergunning voor zijn activiteiten heeft gekregen.

Gevolgen voor PAS-melders

Heb je voor jouw bedrijf een PAS-melding gedaan? Dan is het goed om te weten dat zolang er geen handhavingsverzoek is gedaan, de provincie zeer waarschijnlijk niet gaat handhaven. Ligt er wel een handhavingsverzoek? Dan zullen provincies zelf moeten onderbouwen waarom handhaving niet noodzakelijk is. Nu de Raad van State uiteen heeft gezet onder welke omstandigheden hier ruimte voor is, hebben de provincies een richtlijn om vanuit te opereren.

Wat kun je als PAS-melder zelf doen? Als er mogelijk sprake is van handhaving, dan kun je alvast onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor jouw bedrijf. Denk aan extern salderen, waarbij je stikstofruimte en de bijbehorende depositie van een ander bedrijf overneemt. Sommige provincies verlenen natuurvergunningen door extern salderen toe te staan, andere niet. Wil je hier meer over weten? We helpen je graag om uit te zoeken wat er mogelijk is voor jou.

Meer weten?

Wil je meer weten over wat er op dit moment mogelijk is voor jou? Neem dan contact op met Annewies de Haan. Zij helpt je graag.